اثربخشی مداخله زودهنگام مبتنی بر والدین بر میزان توجه اشتراکی (پاسخ دهی) کودکان پیش دبستانی دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

Authors

ناهید وکیلی زاده

nahid vakilizadeh department of children with special needs, faculty of psychologic and education science, university of isfahan, hezar jarib st., azadi sq., isfahan, iran.اصفهان، میدان آزادی، خیابان هزارجریب، دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، گروه روانشناسی کودکان با نیازهای خاص. احمد عابدی

ahmad abedi associate professor of the department of children with special needs, university of isfahan, isfahan. iran.دانشیار، گروه روانشناسی کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. علیرضا محسنی اژیه

alireza mohseni ezhiyeh ma student of psychology of children with special needs. university of isfahan. isfahan. iranدانشجوی رشته روانشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران الناز پیشقدم

elnaz pishghadam ma student of counseling. university of isfahan. isfahan. iran.دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره، دانشگاه اصفهان، اصفهان،ایران.

abstract

هدف توجه اشتراکی، به توانایی فرد در تمرکز بر اطلاعات موجود در کانون توجه دیداری خویش، به موازات اطلاعات موجود در کانون توجه دیداری فرد دیگر اشاره دارد. در این جریان، دو نفر فعالانه توجه خود را معطوف یک شی ء، موقعیت یا رویداد می کنند. نقص در توجه اشتراکی یکی از اولین نشانه های قابل تشخیص در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم به شمار می رود. این مهارت تأثیر بسیاری بر رشد و تحول مهارت های زبانی، شناختی و اجتماعی دارد. به عبارت دیگر، توجه اشتراکی ممکن است به عنوان یک مهارت کلیدی عمل کند؛ بدین معنی که دستیابی به این حوزه از رشد، دستاوردهای جانبی بسیاری را برای کودک به ارمغان می آورد. ازاین رو، استفاده از مداخلات درمانی زودهنگام به منظور بهبود توجه اشتراکی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم ضرورت می یابد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی مداخله زودهنگام مبتنی بر والدین بر میزان توجه اشتراکی (پاسخ دهی) کودکان پیش دبستانی دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت. روش بررسی جامعه آماری این پژوهش را کودکان مراجعه کننده به مرکز اوتیسم اردیبهشت در شهر اصفهان تشکیل می دادند که تعداد آنها 57 نفر بود. ازآنجاکه پژوهش حاضر به دنبال موارد خاص یا غیرمعمول بود، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و شرکت کنندگان براساس قضاوت پژوهشگر یا اهداف مطالعه انتخاب شدند. براین اساس، سه کودک 5-3 ساله که به تشخیص متخصص، علایم و نشانه های اختلال طیف اوتیسم را داشتند و در زمینه توجه اشتراکی دچار آسیب بودند، انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اوتیسم گیلیام (gars) و مقیاس ارتباط اجتماعی اولیه (escs) بود. در این پژوهش، روش مورد منفرد با طرح a-b مورداستفاده قرار گرفت. در این روش پس از 5 جلسه خط پایه، مداخله آغاز گردید و طی 12 جلسه انفرادی مهارت توجه اشتراکی به کودکان آموزش داده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده، ابتدا نمرات خام به نمرات استاندارد تی تبدیل و موقعیت خط پایه، مداخله و پیگیری هر آزمودنی روی نمودار رسم و برای تفسیر و نتیجه گیری از این نمودارها، از تحلیل دیداری، شاخص روند و شاخص ثبات، درصد داده های غیرهمپوش و درصد داده های همپوش استفاده شد. یافته ها در تحلیل دیداری نمودار داده ها، مداخله در هر سه آزمودنی اثربخش بوده است. میانگین نمرات از 92/39، 30/37 و 89/38 برای هر سه آزمودنی در خط پایه به 04/52، 79/52 و 69/51 در موقعیت مداخله رسید. درصد غیرهمپوشی داده ها (pnd) در دو موقعیت خط پایه و مداخله  برای سه شرکت کننده به ترتیب 83، 100 و 91  درصد بود. این اثربخشی در مرحله پیگیری، همچنان مشهود بود. نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان داد مداخله زودهنگام مبتنی بر والدین می تواند به عنوان یک روش آموزشی مؤثر برای بهبود توجه اشتراکی در کودکان پیش دبستانی دارای اختلال طیف اوتیسم مورداستفاده قرار گیرد. با توجه به اینکه آسیب در توجه اشتراکی، یکی از ویژگی‎ های اصلی کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم است و توجه اشتراکی سبب بهبود در دیگر حیطه های رشدی می شود، می توان پیشنهاد کرد که بهبود توجه اشتراکی باید به عنوان یک هدف اصلی در مداخلات توان بخشی و آموزشی در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم تعیین شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

اثربخشی مداخله زودهنگام مبتنی‌بر والدین بر میزان توجه اشتراکی (پاسخ‌دهی) کودکان پیش‌دبستانی دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

Objective Joint attention refers to person’s ability in focusing on the present information in his or her visual attention, along with existing information on other’s visual attention. In this process, 2 people actively pay attention to a thing, situation, or event. Defects in joint attention is considered one of the first diagnosable signs in children with autism spe...

full text

اثربخشی روش درمانی پاسخ محور بر میزان سؤال پرسیدن کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

Objectives One of the prevalent problems in children with autism spectrum disorder is that they face problem related to social initiation and initiation in questions asking. The present study aimed to investigate the effectiveness of the Pivotal Response Treatment  on the degree of question-asking of children with autism spectrum disorder.   Methods The research population included a...

full text

بررسی تأثیر آموزش توجه اشتراکی بر میزان آغازگری-پاسخ‌دهی اجتماعی کودکان دارای اختلال اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

هدف: اختلال اوتیسم مشکلات زیادی را برای کودک ایجاد می‌کند. آغازگری -پاسخ‌دهی اجتماعی، یکی از این مشکلات است که تأثیر قابل ‌توجهی بر مهارتهای رشدی و تحولی کودک دارد. با توجه به این، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش توجه اشتراکی بر میزان آغازگری-پاسخ‌دهی اجتماعی کودکان دارای اختلال اوتیسم انجام گرفت. روش بررسی: جامعه آماری شامل کلیه کودکان دارای اختلال اوتیسم در شهر اصفهان بود. از آنجا که پژوه...

full text

تاثیر آب درمانی بر میزان پرخاشگری کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

مقدمه و اهداف یکی از مشکلاتی که کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم با آن مواجه‌اند، پرخاشگری است که روند آموزش و توانبخشی آنها را با مشکل مواجه می‌کند و موجب تأخیر در کسب مهارت‌های رشدی می‌شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آب­درمانی بر میزان پرخاشگری کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم می­باشد. مواد و روش­ ها پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح ABA است. جامعه آماری شامل کلیه کودکان دارای...

full text

اثربخشی رویکرد مؤلفه‌های پنجگانه بر مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم: پژوهش مورد منفرد

چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی رویکرد مؤلفه‌های پنجگانه بر مشکلات رفتاری نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم انجام گرفت.مواد و روش: روش پژوهش حاضر از نوع مورد منفرد با طرح A-B است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه نوجوانان دارای اختلال طیف اوتیسم در شهر اصفهان بودند. نمونه پژوهش 3 نوجوان دارای اختلال طیف اوتیسم بودند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار پژوهش، مقیاس تشخیص اختلال طی...

full text

اثربخشی آموزش کارکردهای اجرایی (بازداری پاسخ) بر توجه و تکانشگری کودکان پیش دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد: پژوهش مورد- منفرد

چکیده مقدمه: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش کارکردهای اجرایی (بازداری پاسخ) بر میزان توجه و تکانشگری کودکان پیش دبستانی دارای اختلال هماهنگی رشد شهر اصفهان میباشد. روش: جامعه آماری کلیه کودکان پیش دبستانی (5-6 ساله) دارای اختلال هماهنگی رشد بود که در مراکز پیش دبستانی و آمادگی وابسته به آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال 1390 ثبت نام شده بودند. روش نمونه گیری هدفمند بود. آزمودنی ها 3 کودک پی...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
توانبخشی

جلد ۱۷، شماره ۱، صفحات ۴۲-۵۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023